Logistiek en vastgoed voor nearshoring in Roemenië

Met meer dan 115.000 professionals in meer dan 100 landen is CBRE wereldwijd marktleider op het gebied van diensten en investeringen in commercieel vastgoed. Mihai Patrulescu is verantwoordelijk voor de afdeling Vastgoedbeleggingen bij CBRE Roemenië. We spraken met hem om meer te weten te komen over het Roemeense logistieke en industriële vastgoedlandschap en hoe dat verandert met het oog op nearshoring.

Recente gebeurtenissen zoals de pandemie en de oorlog in Oekraïne hebben gezorgd voor meer aandacht voor nearshoring, en ondertussen is friendshoring een groeiende trend. Hoewel die trends tijd nodig hebben om zich te ontwikkelen (ongeveer vijf jaar), denk ik dat nearshoring en friendshoring de komende jaren van cruciaal belang zullen worden voor Roemenië.

Ja. Vóór 2020, en zelfs in 2021 en 2022, waren de leaseactiviteiten in Roemenië met name gebaseerd op opslag en logistiek. In de loop der jaren is dat veranderd, en in 2023 zagen we naast leasing voor opslag en logistiek voor het eerst ook een toename in leasing voor productie. De cijfers stegen van 7 % in 2022 tot 18 % in 2023.

In tegenstelling tot opslag en logistiek verplaats je je productie niet alleen vanwege voordelen op korte termijn. Bedrijven die kiezen voor nearshore-productie in Roemenië, zijn ervan overtuigd dat het land zowel vandaag als in de toekomst de beste strategische keuze is. Daaruit blijkt dat de kans groot is dat nearshoring naar Roemenië alleen nog maar belangrijker zal worden.

Voor nearshoring heb je niet alleen de vraag nodig, maar ook het vermogen om aan die vraag te kunnen voldoen, en daarin blinkt Roemenië uit. Tot 2021 was Boekarest de belangrijkste locatie met een totale leaseactiviteit van ongeveer 82 %. Dan volgden de westelijke en noordwestelijke regio’s van Roemenië met ongeveer 20 %. Waarom? De infrastructuur in Roemenië was vroeger vrij slecht, maar door de nabijheid van Hongarije had dat niet meteen impact op het westen van het land. Zoals je je kunt voorstellen, betekent dat ook dat andere Roemeense regio’s nog heel wat potentieel hebben.

De Roemeense infrastructuur is de afgelopen vijf jaar aanzienlijk uitgebreid. Het aantal snelwegkilometers is verdubbeld, en volgens prognoses wordt dat de komende vijf jaar nog eens verdubbeld. Die nieuwe snelwegen bieden nu al toegang tot voorheen onderontwikkelde regio’s, waardoor daar ook meer werkgelegenheid ontstaat. Die verbeterde infrastructuur zal waarschijnlijk leiden tot een evenwichtigere verdeling van de economische activiteit in Roemenië, met een toename van de leaseactiviteit in nieuwe regio’s.

Als we het potentieel van diverse Roemeense regio’s onder de loep nemen, zien we duidelijke voordelen en kansen voor ontwikkelaars en investeerders. De (noord)westelijke regio onderscheidt zich door zijn geschoolde arbeidskrachten en strategische ligging als toegangspoort tot West-Europa. Hierdoor is de regio erg in trek. In het zuiden van het land zorgen een beperkte concurrentie, betaalbare arbeidskosten en uitstekende transportmogelijkheden voor kansen die tot nu toe onderbenut bleven. Het midden van het land beschikt over hoogopgeleide arbeidskrachten, en door de plannen voor een snelwegverbinding tussen Brașov en Boekarest is ook die regio aantrekkelijk voor investeerders. Tegelijkertijd staan een beperkte concurrentie, kosteneffectieve arbeidskrachten en de gunstige locaties van plaatsen zoals Iași en Galați in het (noord)oosten garant voor veelbelovende vooruitzichten op het gebied van ontwikkeling en investering.